Sakız Adası
Damla Sakızı
Sakız Adası demek Damla Sakızı ve Sakız Ağaçları demektir.
Sakız Adasının Damla Sakızı satιşa sunulmasι aşamasιna gelinceye kadar pek çok işlemlerden geçer.
Hoş tadı, şifa verici özelliği ve çok çeşitli kullanım alanı olan mis kokulu damla sakızı üretimi konusunda dünyaca ünlü olduğundan, Sakız Adası demek damla sakızı demektir. Damla sakızı eski çağlardan beri kadınların kişisel bakımlarında kullandıkları vazgeçilmez bir üründür.
Damla sakızının satışa sunulması aşamasına gelinceye kadar ne türlü işlemlerden geçtiğine değinmekte de fayda var. Yaz aylarının başlarında sakız ağacının köklerinin etrafındaki toprak temizlenip, geniş daire çizilerek düzleştirilir. Ardından toprağa “masa” (trapezi) denilen şekil verilir. Ağacın gövdesiyle ana dalları temizlenir. Sonra ağacın altındaki düzleştirilmiş toprak, “trapezi” çalı süpürgesi ya da normal süpürgeyle süpürülür. Bu temizliği sırasıyla “masa kurma” (strosimo trapezion) ve “toprağı beyazlama” (aspro-homatisma) işlemleri takip eder. Başka bir deyişle, ağacın altındaki temizlenen yüzeye çevreden toplanan beyaz toprak serpilerek kaplanır. Ağaçtan akacak damlanın sertleşip kurumasına yardımcı olacak bu beyaz killi toprak düzgünce yayılıp pürüzsüz yüzey sağlamak için iyice bastırılır.
Tüm bu işlemlerin ardından ilk “nakışlama” (kendima) başlar. Ağacın gövdesine ve büyük dallarına çizikler atarak yarıklar açmaya nakış denir. Yarıkların uzunluğu 1-1,5 santim ve derinlikleri 0,5 santimdir. Ve keskin “nakış aleti” denilen bir aletle açılır bu yarıklar. “Nakışlama” dönemi “Nakış” (kendos) olarak adlandırılır. Nakış işlemi ağacın gövdesinden dallarına doğru yapılır. Aynı ağaç, beş altı hafta boyunca haftada iki kez nakışlanır. Ağaca atılan çiziklerin ardından 10-20 gün sonra ağacın reçinesi akmaya beyaz killi toprağa düşerek donmaya başlar. Genellikle tüm bu işlemler ilk toplama işleminin de başladığı 15 Ağustos’a (Meryem Ana Yortusu’na) kadar devam eder.
Damla sakızını toplama işlemi ilk “Timitiri” denilen özel bir aletle yapılır. Damla sakızları hava sıcak olduğundan birbirine yapışmasın diye genellikle katları olan hasır ya da ahşap kutular içinde sakız ağacı tarlalarından evlere taşınır. Damla sakızları evlerde serin bir yerde saklanır.
İlk toplamanın ardından yine aynı işlemler yapılarak ikinci “nakışlama” yapılır ve ardından da son toplamaya geçilir. Artık sonbahar başlangıcıdır ve yağmur yağma tehlikesi üreticinin en büyük korkusu olur.
Damla sakızlarının toplanma sürecini “tartarisma” adı verilen yani sakızların elekten geçirilme işlemi takip eder. Elenen damla sakızları kapalı mekânda sabunlu suyla yıkanıp kurutulur. Ardından damla sakızı üreticilerinin çoğu kurutmanın ardından “çibima” yani damlaların kalın, ince ve toz olarak ayrılma işleminin gerçekleşmesi için ürünlerini “Sakız Adası Damla Sakızı Birliği”nin fabrikalarına verir.
Son olarak, ya paketlenir ya da başka mamüllerin (sakız, damla sakızı yağı, sabun, diş macunu, yüz kremi vb.) üretilmesi için kullanılır.
Damla sakızı Avrupalı gezginler sayesinde M.S. 10. yüzyılda dünyaca ün kazandı. Düzenli olarak kullanımı 14. yy.da adayı işgâl eden Cenovalıların kurdukları Maonas adlı birlikle satışını tekelinde tuttuklarında gerçekleşti.
16. yy’da Osmanlı işgalciler ada mamülünün satışını tekellerinde tutarak damla sakızı sayesinde adaya ekonomik ve kültürel açıdan katkı sağladılar.
Damla sakızının gizli olarak başkaları tarafından satılması, hem Cenovalılar hem de Türkler döneminde uzuvların kesilmesinden ölüme kadar uzanan ağır cezalarla sonuçlanırdı. Adanın hürriyetine kavuşmasının ardından damla sakızı ticareti çok az sayıdaki “damla sakızcı” tüccarların eline geçmişti. Üreticiden inanılmaz derecede düşük fiyata alarak büyük kâr sağlayacakları fiyatlara pazarlıyorlardı.
Böylece, 1983 yılından günümüzde damla sakızını tekeline alan “Damla Sakızı Üreticileri Birliği” kuruldu.
Sakız Adası, Ege Denizi’nde Yunanistan’a ait bir adadır ve Türkiye’nin batısındaki Çeşme kıyılarının karşısında yer alır. Ada, özellikle sakız ağacından elde edilen ve tıp, kozmetik gibi çeşitli alanlarda kullanılan damla sakızı ile ünlüdür. Tarihi ve kültürel zenginlikleri, güzel plajları ve geleneksel köyleriyle turistler için popüler bir destinasyondur. Bu güzellikleri profesyonel Türkçe rehberlik hizmetlerimizle, bizimle keşfedin!
Haber Bülteni
Turlarımızdan haber almak için bültenimize abone olabilirsiniz.
- © 2024 Sakız Adaları All Rights Reserved.
