Sakız Adası
Roket Savaşları
Sakız Adası- Roket Savaşları Sakız Adası’nda Görsel Bir Şov: Havai Fişek Savaşları – Roket Savaşları RUKETOPOLEMOS (HAVAİ FİŞEK SAVAŞI)
Paskalya Geleneği
Vrondoto’da Paskalya’nın son günü İsa’nın Diriliş’i böyle kutlanır. Ruketopolemos, Sakız Adası merkezinden 4 km uzaklıktaki Vrondato’nun, biri Ayo Marko diğeri Panagia Erethria adlı iki kilise arasında yapılan fişek savaşıdır.
Söylentilere göre bu geleneğin kökleri Osmanlı hakmiyeti yıllarına kadar dayanırmış. Diğer bir inanışa göre ilk ruketopolemo savaşı, Ayo Markos kilisesi daha yeni olduğundan aralarında büyük olasılıkla rekabet sebebi doğmuş iki kilisenin çocukları arasında sapanla birbirlerine taş atarak başlamıştır. Yapılan bu savaşın arasına Paskalya bayramı zamanında büyükler de katılmış sonunda sapanların yerini zamanla kiliselerin avlularına yerleştirilen toplarla yapılan atışlarla İsa’nın Dirilişi kutlanırdı. Geminin kendi güvenliği için ticaret gemilerinde bulunan bu topları denizciler gemilerden kiliselere getirip hazırlardı.
Top atışlarıyLa kutlama uzun yıllar devam etti. 1889 yılının Anastasi (Diriliş) Gecesi yapılan top atışları tehlikeli boyutlara gelince Türkler durumun herkes için tehlike oluşturduğuna karar verdi ve himaye altındaki Sakız Adalıların ayaklanma tehlikesini ortadan kaldırmak için bu toplara el koydu.
Her iki kilise de bu geleneği Türkleri rahatsız etmeden ancak etkileyici şekilde de devam ettirmenin başka yollarını arıyorlardı. İşte sonunda ateşleyici maddelerle uğraşan biri İtalyan usulü o sihirli kelimeyi hatırlayıp söyledi: Roket. Başlarda “roketleri” onları yapanın dükkânından satın alıyorlardı. Sonraları 1900’lerde “atölye” diye adlandırdıkları gruplara ayrılmış bu işin meraklıları bizzat kendileri yapmaya başladı.
Roketleri yapanlar Diriliş Gecesi’nin akşamı roket savaşçısına dönüşürler. Başlarda iki kilisenin çatısından fırlatılırlardı. Ancak bu yöntem oldukça büyük tehlike teşkil edince artık roketleri kiliselerin yakınlarındaki boş arazilerde yönleri Ayo Marko’nun kubbesiyle, ana giriş kapısının üzerindeki Ayo Marko heykelini, Ayo Marko’nun roketleri de Panagia Erithrias’in saatini hedef alacak şekilde özel düzeneklere yerleştirilirler.
Roketlerin yapım masrafı oldukça yüklü olduğu gibi çok fazla emek gerektiren bu iş dikkat edilmediği zaman tehlikelidir. Ancak Vrondatolular çok sevdikleri bu geleneği canlı tutmak için Paskalya’da hazır olmaları için yaz aylarının ortalarında atölyeler roket yapımına başlıyor. Her atölye 3 ya da 5 kişiden oluşur ve her atölyenin Navsika, Lailapas, Digenis, Kobra, Arapo, Leon, 18lik nişanlı(!), Theios Truman (Truman Amca) gibi isimleri vardır.
Kalupi (Kalıp) Roket’in oluşması için yanıcı maddenin içine konduğu roketin gövdesidir. Ardından “kalupi” roket çubuğuna “ruketo ksilo”ya bağlanarak monte edilir. Kalıbın içindeki karışım, kömür ve nitro roketin havaya yükselmesini ve patlamasını sağlarken içindeki kükürt roket patladığında çıkan sesle ışığı sağlıyor. Roketlerin yapım masrafını tamamıyla yapanlar karşılıyor.
Tam olarak birbirlerinin karşısında bulunan iki kilise arasındaki mesafe 400 metredir. Ayos Markos kilisesi Panagia Erithria’dan daha yüksek bir zeminde bulunduğundan Panagia Eritrea kilisesi teorik olarak daha kolay bir hedef.
Roket atölyeleri Büyük Cumartesi Günü’nün sabahından itibaren ayaktadırlar. Sabahın erken saatlerinde roketlerin fırlatılacağı düzenekleri hazırlar ve her iki taraftan da deneme atışları yaparlar. Deneme atışları sırasında ellerindeki düdüklerle karşılıklı birbirlerini tahrik ederek her yaştan insanın katıldığı roket savaşı hazırlığına panayır havası yaratırlar.
Büyük Cumartesi Günü’nün akşam üstü, her iki kilisenin tarafları Omiropolis’in Belediyesi’nden başlayarak yürüyüş yaparlar. Akşam saat dokuzda ilk patlamalar duyulmaya başlar. Saat on birde toplu roket saldırısı başlar ve on bir buçuk gibi inançlılar kiliselere gidebilsin diye kısa süreliğine ateşkes yapılır.
Çevredeki tarla ve arazilerle, Epos’a (eteklerinde Vrodotos’un bulunduğu dağ) kadar giden yol insanlarla dolup taşar.
“Savaş alanında” rakipler cephanelerini güçlendirir. Roketlerin yanyana zemine belirli bir açıyla yerleştirildiği düzeneği -Ruketosirti- büyük an geldiğinde hazır olmak için doldurmaya başlarlar. “Hristos Anesti” -Hazreti İsa Dirildi- sesi duyulur duyulmaz ateşlenen fişekler birbiri ardına havada ışık saçarak gerçekten etkileyici bir manzara oluştururlar. Diriliş tüm ihtişamıyla kutlanır. Kazanan kim mi ı Elbetteki bunca yıldır canlı kalmayı başarmış olan gelenektir savaşı kazanan. Hem Vrondatoslular da bunu söyler:
«Biz savaşsak da aramızda kin kalmaz, ertesi gün Lambri’nin gününde barış sağlarız!»
Sakız Adası, Ege Denizi’nde Yunanistan’a ait bir adadır ve Türkiye’nin batısındaki Çeşme kıyılarının karşısında yer alır. Ada, özellikle sakız ağacından elde edilen ve tıp, kozmetik gibi çeşitli alanlarda kullanılan damla sakızı ile ünlüdür. Tarihi ve kültürel zenginlikleri, güzel plajları ve geleneksel köyleriyle turistler için popüler bir destinasyondur. Bu güzellikleri profesyonel Türkçe rehberlik hizmetlerimizle, bizimle keşfedin!
Haber Bülteni
Turlarımızdan haber almak için bültenimize abone olabilirsiniz.
- © 2024 Sakız Adaları All Rights Reserved.
